Mumakumi emakore apfuura, zvidzidzo zvakawanda zvakaitwa pakutsinhana kwemagasi egreenhouse pakati pemhepo nemhepo. Pamagasi aya, carbon dioxide (CO2) ndiyo inonyanya kudzidzwa, zvichipiwa kuwedzera kwayo kunoramba kuripo mumhepo uye kubatsira kwayo mukuwedzera kwekushisa kwepasi rose.
Chikamu chimwe muzvitatu chekubuda kweCO2 kunokonzerwa nemabasa evanhu kunotorwa nezvisikwa zvepanyika. Ecosystems semasango, masango nemasango anoita basa rakakosha mukutorwa uku. Zvisinei, izvo zvinowanzosaonekwa ndezvekuti magwenga uye tundras Izvo zvakakoshawo mukuita uku, kunyange nenzira yakasiyana.
Basa renzvimbo dzakaoma mukutenderera kwekabhoni
Nzvimbo dzakaoma, dzakaita serenje, dzagara dzisingatariswe maererano nebasa radzo mukutenderera kwekabhoni. Izvi zvinodaro nekuti, zvichienzaniswa nezvimwe zvipenyu, basa rayo rehupenyu rakaderera zvakanyanya. Nekudaro, ongororo dzichangoburwa dzakaratidza kuti idzi ecosystems dzinoita basa rakakosha mupasi rose kabhoni, uye kwete nekungotora CO2. Tsvakurudzo inotungamirwa na Yakakwirira Kanzuru yeSainzi Yekutsvagisa (CSIC) vakaratidza kuti Kuburitsa CO2 munzvimbo dzakaoma kunogona kukonzerwa nemhepo, kuburikidza nenzira inonzi 'underground ventilation'.
Chiitiko ichi chinoitika kana mweya wakatakurwa neCO2 wakavharirwa pasi pevhu uchidzingwa mumhepo nekuda kwekubvongodzwa kwemhepo kunokonzerwa nemhepo. Iyi nzira inonyanya kusimba munguva yekuoma munzvimbo dzine hunyoro hwevhu. Kuburitswa kweCO2 kwerudzi urwu munzvimbo dzakaoma kwezvipenyu kwave kusingatarisirwe zvakanyanya, uye tsvakiridzo yazvino inoratidza kuti inogona kubatsira zvakanyanya mukuwedzera kwemagasi egreenhouse.
Iyo saiti yekuyedza muCabo de Gata
Chimwe chezvidzidzo zvakakosha pamhepo yepasi pevhu chakaitwa mune imwe sango rakaoma reespartal muCabo de Gata-Níjar Natural Park, Almería. Nzvimbo iyi yakasarudzwa nekuda kwekuoma kwayo kwakanyanya uye kuderera kwezvipenyu, zvichiita kuti ive nzvimbo yakanaka yekuyera kuburitswa kweCO2 munzvimbo dzakaoma. Kwemakore matanhatu, pakati pa2009 na2015, vaongorori vakayera mwero wecarbon dioxide muvhu nemhepo.
Mhedzisiro yacho yakaratidza kuti, mumamiriro emhepo uye kuoma, kuburitswa kwakakosha kweCO2 kunoitika kubva muvhu kuenda kumhepo, zvichishandura iyo kabhoni. Kutaura zvazviri, zvakaonekwa kuti pane dzimwe nguva CO2 yakavharirwa pasi pevhu inoburitswa muhuwandu hukuru, ichigadzira imwezve nzira yekubuda.
Kusagadzikana kwekabhoni yakachengetwa muvhu rakaoma
Maererano nezvidzidzo zvenguva pfupi yapfuura, Organic kabhoni yakachengetwa muvhu rakaoma iri panjodzi zvakanyanya kupfuura zvaimbofungwa. Zvicherwa zvevhu zvaitarisirwa kuita senhovo dzekudzivirira kudzivirira kubuda kwecarbon iyi. Zvakadaro, tsvakiridzo yakaitwa neInstitute of Agrarian Sciences (ICA) yeCSIC yakaratidza kuti zvicherwa zviri munzvimbo idzi hazvina kushanda sezvaifungwa. Nekuda kweizvozvo, kuwedzera kuoma uye tembiricha nekuda kwekushanduka kwemamiriro ekunze kuri kukonzera kurasikirwa kwekabhoni kusingatarisirwe munzvimbo idzi.
Uku kurasikirwa kwekabhoni kune zvakapetwa kaviri. Kune rimwe divi, ivo vanoburitsa yakawanda CO2 mumhepo, iyo inobatsira mukudziya kwepasi. Nekune rumwe rutivi, kurasikirwa uku kunobatawo zvakananga kusiyana-siyana kwezvipenyu uye kubereka kwevhu munzvimbo dzakaoma, sezvo organic carbon yakakosha kune izvi zvipenyu.
Kukanganisa kwekushanduka kwemamiriro ekunze munzvimbo dzakaoma
Kuchinja kwemamiriro ekunze kuri kukanganisa zvakanyanya nzvimbo dzakaoma uye dzakaoma semi-aid ecosystem. The prospections of kuwedzera kwekusanaya kwemvura uye kuwedzera kwenzvimbo dzakaoma inogona kuwedzera zvakanyanya chiitiko chekufefetedza kwepasi pevhu, uko nzvimbo idzi dzaigona kubva pakuva sink yekabhoni kusvika pakuva mambure CO2 emitters.
Ongororo yakaitwa neKing Abdullah University yeSainzi neTekinoroji inofungidzira kuti mamiriro ezvinhu aya anogona kushandura zvachose kabhoni yepasi rose. Kunze kwekunge matanho akatorwa kudzikisira mhedzisiro yekushanduka kwemamiriro ekunze, nzvimbo dzakaoma dzepasi dzinogona kukurumidza kudziya kwepasi, zvichipa huwandu hwakakura hwekuwedzera CO2 kumhepo.
Uyezve, munzvimbo idzi dzinowanikwa humidity yevhu iri pasi pe30%, mhepo uye kushaikwa kwezvinomera zvinofambisa kupukunyuka kwe CO2 yakavharirwa muvhu. Izvi zvinoratidza kuti fungidziro yemamiriro ekunze kwemakumi emakore ari kuuya inogona kuwedzera mamiriro ezvinhu munzvimbo dzakaoma, kuwedzera kuburitswa kweCO2 pasi rose.
Nekune rumwe rutivi, dzimwe ongororo dzinoratidza kuti nzvimbo dzakaoma dzinogona kutora CO2 yakawanda kupfuura yaimbofungwa kana 'yakasvibira'. Zvirimwa zvakajairwa kunzvimbo dzakaoma, pamwe nemamwe tupukanana evhu, zvinogona kuve kiyi yekudzoreredza kugona kwekabhoni munzvimbo idzi.
Muchidimbu, kunyangwe nzvimbo dzakaoma dzakafuratirwa muzvidzidzo zvekabhoni kutenderera, tsvakiridzo ichangoburwa inoratidza kukosha kwavo uye kuoma kukuru. Kuwedzera kwekubuda kweCO2 nekuda kwekufefeterwa kwemhepo pasi pevhu uye kusadzikama kwekabhoni yakachengetwa kunoita kuti matunhu aya ave netarisiro yakafanira mukushanduka kwemamiriro ekunze.